Belediye Şirketindeki Özel Güvenlik Faaliyetlerinin “Genel İşler” İşkolunda Sayılması

Kararın Künyesi:

• Mahkeme: Yargıtay 9. Hukuk Dairesi
• Esas No: 2024/5855
• Karar No: 2024/7090
• Mahkemesi: Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
• Dava Türü: İşkolu tespitine itiraz
• Karar Tarihi: 18/04/2024

Uyuşmazlık Konusu:

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Konyaaltı Temizlik İnş. Org. Tic. ve San. AŞ (Konyaaltı AŞ) şirketine ait işyerinde yürütülen özel güvenlik hizmetlerini “Savunma ve Güvenlik” işkoluna dahil etmiştir. Davacı taraf, belediye şirketinin yürüttüğü tüm hizmetlerin “Genel İşler” işkoluna dahil olması gerektiğini belirterek bu karara itiraz etmiştir.

Tarafların Argümanları:

• Davacı Sendikanın İddiaları:
  • Belediyeye ait tüm hizmetler “Genel İşler” işkoluna tabidir.
  • 6356 sayılı Kanun ve İşkolları Yönetmeliği gereği, belediye şirketlerinde yürütülen işlerin NACE koduna bakılmaksızın genel işlere dahil edilmesi gerekir.
  • Belediye şirketlerinin faaliyetleri belediye hizmetleri kapsamında değerlendirilmelidir ve ayrı bir işkolu tespiti yapılamaz.
• Davalı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Diğer Sendikaların Savunmaları:
  • İşyerinde yürütülen asıl iş özel güvenlik hizmeti olduğundan “Savunma ve Güvenlik” işkolunda sayılması gerektiği ileri sürülmüştür.
  • İşyerindeki özel güvenlik personelinin belediye dışında başka bir kuruluşa hizmet vermediği, ancak işin doğası gereği savunma ve güvenlik işkoluna dahil olduğu belirtilmiştir.

Yargılama Süreci ve Mahkemelerin Değerlendirmesi:

1. İlk Derece Mahkemesi:
   • Konyaaltı AŞ’nin belediye şirketi niteliğinde olduğu ve kuruluş amacının belediye hizmetlerine personel temini olduğu tespit edilmiştir.
   • İşyerinde yürütülen faaliyetin ağırlıklı olarak Genel İşler işkoluna dahil olduğu belirtilerek, işkolu tespitinin iptaline karar verilmiştir.
2. Bölge Adliye Mahkemesi:
   • İlk derece mahkemesinin kararını onayarak istinaf başvurularını reddetmiştir.
   • Belediye şirketlerinin belediye ve belediye şirketlerine hizmet sunmak için kurulduğu ve işkolunun buna göre belirlenmesi gerektiği belirtilmiştir.
3. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi:
   • İşyerinde sadece özel güvenlik görevlilerinin çalıştığı ve yalnızca belediyeye ait binaların korunmasının sağlandığı tespit edilmiştir.
   • 6356 sayılı Kanun’un 5. maddesine göre, yardımcı işlerin asıl işin işkoluna dahil olduğu belirtilmiş, özel güvenlik hizmetinin belediye hizmetlerine yardımcı bir iş olduğu değerlendirilmiştir.
   • Bölge Adliye Mahkemesi’nin gerekçesi eksik bulunmakla birlikte sonucu doğru olduğu için karar düzeltilerek onanmıştır.

Kararın Sonucu:

• İşyerindeki özel güvenlik faaliyetlerinin belediye hizmetlerine yardımcı nitelikte olduğu kabul edilerek “Genel İşler” işkoluna dahil edilmesi gerektiğine karar verilmiştir.
• Bölge Adliye Mahkemesi’nin gerekçesi düzeltilerek onanmıştır.
• Belediyeye bağlı özel güvenlik faaliyetleri, bağımsız bir işkolu oluşturmaz ve “Genel İşler” işkolunda değerlendirilir.

Kararın Etkileri ve Öneriler:

• Belediye şirketlerinde çalışan özel güvenlik personelinin sendikal hakları bakımından önem taşıyan bir karar olup, bu tür işyerlerinde yürütülen güvenlik hizmetlerinin “Genel İşler” işkoluna dahil edileceği netleşmiştir.
• Belediye şirketlerinde yürütülen işlerin tamamının, ayrıksı bir düzenleme olmadığı sürece “Genel İşler” işkolunda değerlendirileceği Yargıtay içtihatlarıyla pekiştirilmiştir.
• Belediyelerde ve belediye şirketlerinde çalışan özel güvenlik görevlilerinin, “Savunma ve Güvenlik” işkolu yerine “Genel İşler” işkolunda örgütlenmesi gerektiği belirginleşmiştir.

Bu karar, belediye şirketlerinde çalışan işçilerin bağlı olacağı sendikaların belirlenmesi açısından emsal niteliğindedir.