Belediye Şirketleri Kamu Kurumu Sayılır mı? Hurda Malzeme Satışında Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu’na Öncelik Tanınması Zorunlu mu?
Danıştay 13. Daire’nin 23 Haziran 2021 tarihli ve 2021/2023 E., 2021/2406 K. sayılı kararında, belediye şirketlerinin hukukî statüsü ve kamu kurumlarına hurda malzeme satışında yükümlülükleri değerlendirilmiştir. Dava, belediyeye ait şirkete ait hurda malzemelerin üçüncü kişilere ihale yoluyla satışının iptali istemiyle açılmıştır.
Davacı, söz konusu hurda malzemelerin öncelikle Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu’na satış yoluyla devredilmesi gerektiğini, doğrudan ihaleyle satılamayacağını ileri sürerek dava açmıştır. İlk derece mahkemesi, belediye şirketlerinin her ne kadar özel hukuk hükümlerine tabi görünse de kamu hizmeti gördüklerini ve kamu gücüne dayalı hareket ettiklerini belirterek, bu şirketlerin de “idare” sayıldığını ve kamu kurumlarına hurda satış yükümlülüğünün bulunduğunu kabul etmiştir.
Hüküm Cümlesi:
“Bu durumda, sermayesinin yarısından fazlası belediyeye ait olan davalı belediye şirketinin ‘idare’ olarak vasıflandırılması gerektiği ve uyuşmazlığa konu hurda malzemelerini davacı Kuruma devredip devretmeme konusunda takdir yetkisinin bulunmadığı, dolayısıyla, söz konusu malzemelerin davacı Kurum dışında üçüncü şirketlere ihale yoluyla satılamayacağı anlaşıldığından, dava konusu işlemlerde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.”
Danıştay da bu değerlendirmeyi yerinde bularak, temyiz başvurusunu reddetmiş ve belediye şirketlerinin kamu kurumu gibi değerlendirilerek kamu kurumlarına malzeme satışında özel bir yükümlülüğe tabi olduklarını vurgulamıştır.
Karar, belediye şirketlerinin işlemlerinde kamu hukuku kurallarına tabi olabileceğini, bu çerçevede kamu kurumlarıyla olan ilişkilerinde “idare” statüsünde değerlendirilmeleri gerektiğini ortaya koymaktadır.
Kararın Künyesi:
Danıştay 13. Daire, 23.06.2021 tarihli, 2021/2023 Esas, 2021/2406 Karar.